Yêu cầu phi chức năng của hệ thống là những yêu cầu quan trọng nhưng thường bị bỏ qua trong quá trình phát triển phần mềm. Chúng không chỉ định những gì hệ thống phải làm, mà còn định nghĩa cách thức hoạt động của hệ thống, bao gồm các thuộc tính chất lượng, ràng buộc và tiêu chuẩn. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá các loại yêu cầu phi chức năng và các phương pháp tiếp cận để thu thập và quản lý chúng hiệu quả.
Bạn là BA mới vào nghề và vẫn chưa thể phân biệt được yêu cầu chức năng và phi chức năng? Đừng lo lắng, các khóa đào tạo BA chất lượng cùng những chuyên gia giàu kinh nghiệm trên ứng dụng Askany sẽ mang đến cho bạn những kiến thức và kinh nghiệm. Chỉ với vài bước đăng ký đơn giản, bạn đã có thể kết nối và trò chuyện 1:1 với họ thông qua hình thức videocall.
Mục lục
Các loại yêu cầu phi chức năng của phổ biến
Yêu cầu phi chức năng là những ràng buộc hoặc các tiêu chí đánh giá chất lượng của một hệ thống phần mềm. Các yêu cầu này không liên quan đến các chức năng cụ thể mà hệ thống cung cấp, mà là các thuộc tính như hiệu suất, bảo mật, khả năng mở rộng,… Các yêu cầu phi chức năng rất quan trọng vì chúng ảnh hưởng đến sự hài lòng và trải nghiệm của người dùng, cũng như độ bền và khả năng bảo trì của hệ thống.
Có nhiều loại yêu cầu phi chức năng của hệ thống, mỗi loại có những đặc điểm và mục tiêu riêng. Dưới đây là một số ví dụ:
- Hiệu suất: Đây là yêu cầu về tốc độ, thông lượng, thời gian phản hồi,… của hệ thống. Ví dụ: Hệ thống phải xử lý 1000 yêu cầu mỗi giây, hoặc hệ thống phải phản hồi trong vòng 3 giây.
- Bảo mật: Đây là yêu cầu về việc bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa, xâm nhập, lộ thông tin,… Ví dụ: Hệ thống phải mã hóa dữ liệu nhạy cảm, hoặc hệ thống phải yêu cầu xác thực người dùng.
- Khả năng mở rộng: Đây là yêu cầu về việc hệ thống có thể thích ứng với sự thay đổi của nhu cầu, tài nguyên,… Ví dụ: Hệ thống phải có thể tăng hoặc giảm số lượng máy chủ, hoặc hệ thống phải có thể thêm các tính năng mới.
- Khả năng sử dụng: Đây là yêu cầu về việc hệ thống dễ dàng sử dụng, thân thiện với người dùng,… Ví dụ: Hệ thống phải có giao diện đơn giản, hoặc hệ thống phải cung cấp hướng dẫn sử dụng.
- Độ tin cậy: Đây là yêu cầu về việc hệ thống hoạt động chính xác, ổn định, không bị lỗi,… Ví dụ: Hệ thống phải có tỷ lệ lỗi dưới 1%, hoặc hệ thống phải có thể phục hồi sau sự cố.
Ngoài ra, còn có nhiều loại yêu cầu phi chức năng của hệ thống khác như khả năng bảo trì, khả năng tương thích, khả năng di động,… Các yêu cầu phi chức năng có thể được xác định bằng cách phân tích nhu cầu của người dùng, thị trường, đối thủ,… Các yêu cầu phi chức năng cần được viết rõ ràng, đo lường được, kiểm tra được, và phù hợp với ngữ cảnh của hệ thống.
Xem thêm: Phân biệt yêu cầu chức năng và yêu cầu phi chức năng
Phương pháp tiếp cận yêu cầu phi chức năng
Trong thời đại kỹ thuật số, thông tin luôn có sẵn trong tầm tay của chúng ta. Chỉ với một nút bấm, chúng ta có thể truy cập vô số thông tin về mọi chủ đề. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kỹ năng thu thập và xử lý thông tin cho yêu cầu phi chức năng của hệ thống hiệu quả.
Dưới đây là 5 phương pháp hữu hiệu mà bạn có thể thử áp dụng:
Sử dụng mạng xã hội
Mạng xã hội là một nguồn thông tin khổng lồ, nơi mà chúng ta có thể tiếp xúc với nhiều người, tổ chức, sự kiện và xu hướng khác nhau. Bằng cách theo dõi, tham gia và tương tác với các trang, nhóm, hashtag hay người dùng liên quan đến chủ đề cần tìm hiểu, chúng ta có thể thu thập được nhiều thông tin hữu ích, cập nhật và đa dạng.
Tuy nhiên, khi sử dụng mạng xã hội, chúng ta cũng cần phải lựa chọn các nguồn thông tin uy tín và kiểm chứng, tránh những thông tin sai lệch, thiếu chính xác hay có chủ ý.
Chạy các chiến dịch quảng cáo
Đây là một phương pháp thường được sử dụng trong nghiên cứu thị trường, nhằm thu thập thông tin về hành vi, nhu cầu, thái độ và ý kiến của khách hàng. Bằng cách tạo ra các quảng cáo hấp dẫn, chúng ta có thể thu hút sự chú ý của đối tượng mục tiêu, và thu thập được thông tin từ họ thông qua các hình thức như điền form, bình luận, đánh giá, chia sẻ hay liên hệ. Từ đó, chúng ta có thể phân tích và đánh giá được hiệu quả của sản phẩm, dịch vụ hay chiến lược kinh doanh.
Đăng ký thẻ thành viên
Phương pháp này thường được sử dụng trong các cửa hàng, siêu thị, nhà hàng hay các doanh nghiệp bán lẻ. Bằng cách tạo ra các chương trình ưu đãi, khuyến mãi hay tích điểm cho khách hàng khi đăng ký thẻ thành viên, chúng ta có thể thu thập được thông tin cá nhân của họ, như tên, tuổi, giới tính, địa chỉ, số điện thoại, email, sở thích, thói quen mua sắm hay tiêu dùng. Từ đó, chúng ta có thể xây dựng được cơ sở dữ liệu khách hàng, và tùy biến các chiến dịch tiếp thị phù hợp với từng đối tượng.
Tạo các chương trình khuyến mãi
Đây là phương pháp thường được sử dụng trong các ngành kinh doanh như du lịch, giải trí, giáo dục hay y tế. Bằng cách tạo ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, chúng ta có thể thu hút được nhiều khách hàng tiềm năng và thu thập được thông tin từ họ thông qua các hình thức như đăng ký, đặt hàng, đặt lịch, đăng ký nhận tin hay tham gia khảo sát.
Từ đó, chúng ta có thể nắm bắt được nhu cầu, mong muốn, kỳ vọng và hài lòng của khách hàng, và cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ hay chiến lược kinh doanh.
Thu thập khách hàng một cách trực tiếp
Đây là một phương pháp truyền thống nhưng vẫn hiệu quả, đặc biệt trong các ngành kinh doanh dịch vụ như bất động sản, bảo hiểm hay tài chính.
Bằng cách tiếp cận trực tiếp với khách hàng, chúng ta có thể giao tiếp, tư vấn và thuyết phục họ, và thu thập được thông tin từ họ thông qua các hình thức như ký hợp đồng, lấy chữ ký, lấy thông tin liên lạc hay lấy thông tin tài chính. Từ đó, chúng ta có thể xây dựng được mối quan hệ lâu dài với khách hàng, và tăng doanh số bán hàng.
Yêu cầu phi chức năng của hệ thống là một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển phần mềm. Để xác định và thực hiện các yêu cầu phi chức năng, chúng ta cần áp dụng các kỹ thuật kích thích, phân tích, đặc tả, kiểm tra và đánh giá. Nếu vẫn còn thắc mắc, bạn có thể gửi câu hỏi ngay trên app Askany và chuyên gia BA sẽ đồng hành cùng bạn trong quá trình giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, hiệu quả.
